Supermarkten verkopen ongezonde kindervoeding. Wat kunnen wij daaraan doen?

DEN HAAG – Bijna driekwart van de kinderproducten in Nederlandse supermarkten past niet in een gezond voedingspatroon voor kinderen. Dat blijkt uit een recent onderzoek van kinderrechtenorganisatie Unicef. Maar wie is verantwoordelijk voor de gevolgen zoals obesitas, diabetes en ADHD bij kinderen? En wat kunnen we er zelf aan doen?
Volgens het Voedingscentrum en Unicef is het voor het eerst dat in Nederland op zo’n grote schaal kinderproducten zijn onderzocht. ,,Het feit dat driekwart van de producten niet binnen de schijf van vijf past, is schokkend’’, zegt Unicef-directeur Suzanne Laszlo. ,,Veel kinderen hebben geen gezond voedingspatroon. Ze eten te weinig wat goed voor ze is en te veel van wat ze niet nodig hebben. Dit maakt ze vatbaar voor bijvoorbeeld diabetes en overgewicht." Volgens de kinderrechtenorganisatie hebben kinderen recht op een gezond leven en gezond eten.
Kijkend naar de verschillende productcategorieën ziet Unicef vooral problemen bij de toetjes, ontbijtgranen, broodbeleg en frisdrank. Deze kinderproducten zijn volgens Unicef in de supermarkten zelfs minder gezond dan de producten voor volwassenen! Ze bevatten te veel suikers, energie, zout of te weinig vezels. In de categorieën toetjes en koeken is geen enkel kinderproduct te vinden dat binnen de normen van de Gezondheidsraad (vertaald naar de schijf van vijf, red.) valt. Het vaak daarbij vooral om de kleurige kuipjes, pakjes en zakjes met vrolijke dieren of tekenfilmfiguren erop.
Het babyschap komt ook slecht uit het onderzoek. Ruim tweederde (69%) van de producten sluit niet aan bij de richtlijnen voor een gezond voedingspatroon voor deze leeftijdscategorie.
Unicef wil dat supermarkten het babyschap anders gaan inrichten en alleen verantwoorde producten laten staan.
Voorbeelden
Typerende voorbeelden van ongezonde kinderproducten zijn:
- de Liga Evergreen original krenten bevat 390 kilocalorieën per 100 gram, met 28 gram ook teveel suiker en teveel onverzadigde vetten.
- in de gezond ogende Olvarit ontbijtpap banaan sinaasappel (geschikt vanaf 12 maanden) zit 34,5 gram suiker per 100 gram. Ook zit er teveel zout en verzadigde vetten in.
-in de smurfenkoekjes van Nandoe zit 18 gram verzadigd vet per 100 gram en 36 gram suiker en telt 513 kilocalorieën.
Weerwoord supermarktbranche
De brancheorganisatie van supermarkten, het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), noemt het ‘jammer’ dat Unicef zich in het onderzoek beperkt tot specifieke kinderproducten. `In de supermarkt staat niets een gezonde keuze in de weg. Appels, snoeptomaatjes, melk en volkoren brood zijn er immers ook voor kinderen’’, verklaart CBL-woordvoerder Liane ter Maat in een weerwoord. ,,En af en toe iets eten dat niet in de schijf van vijf past, is ook niet erg.’’
Boodschappencoach en app
Met andere woorden: de keuze en daarmee de verantwoordelijkheid ligt bij de consument zelf, in dit geval bij de ouders of verzorgers van het kind. Volgens mij is de oplossing relatief simpel: koop in de supermarkt zoveel mogelijk pure en onbewerkte voeding. Het is even zoeken maar het kán. Ook als het gaat om gezond snoepen.
Ik noem in dit verband graag het pocketboekje De Boodschappencoach van voedingswetenschapper ir. Ralph Moorman en ook de Kies ik gezond-app van het Voedingscentrum. Daarin is van een hele reeks producten te zien of ze voldoen aan de schijf van vijf. Je kunt producten zoeken en vergelijken of streepjescodes scannen. Door producten te vergelijken zie je de verschillen in voedingswaarde op een rij. Ook zie je of de producten binnen de schijf van vijf vallen en worden er geregeld alternatieven aangeraden.
Wie is verantwoordelijk?
De vraag is: wie is eindverantwoordelijk? Kun je het de supermarkten kwalijk nemen? Ze krijgen alle ruimte om te doen wat ze doen: geld, geld en nog meer geld verdienen, of het nou ten koste van de volksgezondheid gaat of niet. De overheid legt geen verschilmakende beperkingen op.
De kinderen zelf kun je het ook niet kwalijk nemen als ze 'kiezen' voor ongezond. Niet zij, maar wij als ouders en grootouders zijn tot hun 18e eindverantwoordelijk voor wat ze te eten en te snoepen krijgen.
Scoren met snoep?
De vraag is daarom ook: welke afspraken maak je hierover met jezelf, met je partner en zeker ook met de opa’s en oma’s en de oppas. Verwennen met snoep, het is zo verleidelijk, je kunt er zó makkelijk mee scoren - op korte termijn. Vraag je af voor wie je en waarom je dat doet. Voor jezelf, omdat het je een goed gevoel oplevert? De kinderen zijn even zoet, ze vinden je even de liefste papa, mama, opa of oma van de wereld...geweldig! Of ,heb je écht het belang van je kind of kleinkind voor ogen? Suiker is slecht. Punt. Af en toe een traktatie, daar is niks mis mee, maar dagelijks koek, snoep en frisdrank en dan ook nog kant en klaar uit de supermarkt, dat is niet in het belang van je kind.
Het moet stoppen. Kinderen hebben recht op een gezonde jeugd en gezond eten. Dat is de boodschap van Unicef.
Verslavende suiker boycotten?
Er zijn oplossingen. Ten eerste: snoepen kan ook gezond. Voor wie op zoek is naar inspiratie: kijk (bijvoorbeeld) hier: gezonde traktaties maak je zelf.
Ten tweede: we kunnen het probleem ook bij een andere wortel aanpakken, het onderliggende grotere onrecht. Kijk eens naar de historie, naar de herkomst van suiker als genotmiddel. Suiker als genotmiddel is verweven met slavernij. Het is een verslavend product dat veel mensen in de ban houdt en wat ook de gezondheid van onze kinderen bedreigt. Lees in de geschiedenisboeken het verhaal van William Wilberforce, de charismatische politicus uit Hull (Groot Brittannië). Hij werd in 1785 christen en zette zich vanaf dat moment volledig in voor de afschaffing van de God- en mens-onterende slavernij. Een paar jaar later kreeg hij publiekelijke steun van 300.000 (!) Engelsen die massaal een suikerboycot begonnen. Ze weigerden domweg nog suiker te kopen - hoe moeilijk ze het ook vonden in het begin - en maakten daarmee het onrecht van de slavernij onrendabel.
Misschien moeten wij ook zoiets gaan doen in ons leven, gewoon simpel in het klein, door alle door Unicef ongezonde suikerhoudende producten voor onze kinderen in de supermarkten links te laten liggen. Zodat obesitas, diabetes en ADHD door verkeerde voeding bij onze kinderen minder kans krijgt.
Om te beginnen in onze eigen gezinnen.
Comments