De zin en onzin van calorieën tellen
De één zegt ja, de ander nee. Is het zinvol om calorieën te tellen of niet? Weinig vragen over voeding geven zóveel aanleiding tot verhitte discussies als deze. En alle antwoorden – ja en nee en alles daar tussenin – zijn goed. Het ligt er maar aan hoe je het bekijkt en wat het doel is. Eén ding is zeker: de calorieën in natuurlijke voeding zijn áltijd beter dan de calorieën in voeding uit de fabriek. Wetenschappers en fabrikanten proberen het al jaren, maar wat God heeft gemaakt is niet te evenaren!
Drie argumenten om géén calorieën te tellen zijn:
1. het is saai en tijdrovend.
2. als calorieën tellen een doel op zich is, kan het een obsessie worden. Dat kan uitmonden in een eetstoornis.
3. calorieën zijn rekenkundige eenheden voor de hoeveel energie in koolhydraten, eiwitten, vetten en alcohol (respectievelijk 4, 4 , 9 en 6 calorie per gram). Ze zeggen op zich niets over de voedingswaarde of nut voor de gezondheid.
.
Negen argumenten om wél calorieën te tellen zijn:
1. het geeft je inzicht in de hoeveelheid energie die je via eten of drinken tot je neemt. Je kunt uitrekenen hoeveel je op een dag nodig hebt om op gewicht te blijven, om af te vallen of om aan te komen.
2. als je wilt afvallen (of aankomen) en je hebt geen benul van waarom het niet lukt, kan calorieën tellen je wat meer inzicht geven. Calorieën tellen is dan overigens niet het enige wat je kan helpen.
3. je komt tot ontdekking dat zowel gezonde als ongezonde voedingsmiddelen veel of weinig calorieën bevatten.
4. je komt tot ontdekking dat ‘light’ producten hooguit 30% minder calorieën bevatten dat gewone producten.
5. je komt tot ontdekking dat ‘0 procent vet’ producten nog steeds relatief veel calorieën bevatten omdat er vaak suiker aan is toegevoegd.
6. je realiseert je dat alcohol (veel) ‘lege’ calorieën bevat: veel calorieën en geen voeding.
7. je realiseert je dat volle zuivelproducten niet alleen veel verzadigde vetten bevatten (waarvan je er niet teveel moet nemen op een dag) maar ook véél calorieën
8. je gaat je realiseren dat ‘vulling’ niet het zelfde is als ‘voeding’. Voorbeeld: een klein schaaltje chips van 40 gram bevat 215 calorieën en een smoothie van zuivel en fruit zitten 130 calorieën.
Eén ding is zeker: de calorieën in natuurlijke voeding zijn áltijd beter dan de calorieën in voeding uit de fabriek. Wetenschappers en fabrikanten proberen het al jaren, maar wat God heeft gemaakt is niet te evenaren!
Persoonlijk voedingsadvies bij over- of ondergewicht
Als we het hebben over afvallen en aankomen is calorieën tellen misschien dan toch niet zo’n slecht idee. De helft van de Nederlandse bevolking is te dik, in 2040 zal naar verwachting zo’n 60% aan obesitas lijden. Het gaat van kwaad tot erger en als we de oorzaken niet aanpakken zullen nog veel mensen meer ziek worden en overlijden aan de gevolgen van onze ‘welvaart’.. Ongeveer 2.5 procent van de Nederlandse bevolking heeft een heel ander probleem, ondergewicht.
In beide gevallen, bij zowel overgewicht als ondergewicht, kan een persoonlijk voedingsadvies - en daarmee samenhangend: een persoonlijk leefstijladvies – helpend zijn. Je kunt ervoor terecht bij ca. 2300 diëtisten in Nederland, zij zijn hbo opgeleid en mogen ook medisch gerelateerde voedingsproblemen met cliënten bespreken. Daarnaast zijn er ruim 1.500 gediplomeerde voedingsdeskundigen - aangesloten bij de Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland - die eveneens professioneel voedingsadvies kunnen geven conform wetenschappelijk beproefde richtlijnen van de Gezondheidsraad.
Richtlijnen Goede Voeding
Je kunt zelfstandig ook een heel eind komen met bijvoorbeeld de verkorte versie van de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad. Die kun je hier downloaden. En de Eetmeter van het Voedingscentrum is ook goede hulp. Het is een software programma om je eigen voedingsinname bij te houden en te onderzoeken of je gezond bezig bent. Je telt niet alleen de calorieën maar kijkt ook naar (gezonde) voedingswaarden. Je bedenkt zelf je recepten en menu’s.
Leefstijlplan natuurlijk in balans
Heb je geen tijd of zin om zelf iedere dag gezonde recepten te bedenken (ontbijt, lunch, diner en tussendoortjes), maar wil je wel elke dag gezond en verantwoord eten op een natuurlijke manier, informeer dan eens naar de kennismakingsactie van Leefstijlplan natuurlijk in balans. De menu’s van dit programma worden voor jou persoonlijk op maat gemaakt. Daarbij wordt rekening houden met jouw persoonlijke caloriebehoefte en jouw persoonlijke behoefte aan de juiste hoeveelheden koolhydraten, eiwitten en vetten in de juiste verhoudingen.
De juiste hoeveelheden en verhoudingen zijn belangrijk als je op een natuurlijke manier op gewicht wilt blijven, wilt aankomen of afvallen. Over de berekeningen erachter, die overeenkomen met de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad, hoef je je geen zorgen te maken. Dat doen onze diëtisten en voedingsdeskundigen achter de schermen voor je.
De coaches die met Leefstijlplan natuurlijk in balans werken concentreren zich op het coachen op gedragsverandering en advies bij het maken van gezondere keuzen, niet op het tellen van calorieën. Je kunt ook online coaching aanvragen of zelfstandig met het programma aan de slag.
Heb je geen tijd of zin om zelf iedere dag gezonde recepten te bedenken (ontbijt, lunch, diner en tussendoortjes), maar wil je wel elke dag gezond en verantwoord eten op een natuurlijke manier, informeer dan eens naar de voordeelactie van Leefstijlplan natuurlijk in balans.
Top 10 gezonde caloriebommen:
1. een avocado: 360 cal.
2. een stuk zalm van 120 gram: 215 cal.
3. een haring: 270 cal.
4. een glas volle melk: 110 cal.
5. een flinke hand vol noten: rond de 300 cal.
6. plantaardige vetten zoals olijfolie, per eetlepel van 10 gram: ca. 90 cal.
7. een grote reep donkere chocolade 50 gram: ca. 300 cal.
8. een flinke eetlepel pindakaas: 240 cal.
9. een banaan: 150 cal.
10.gedroogd fruit: 100 gram ca. 300 cal. (per stuk ca. 2 tot 3 keer zoveel als vers fruit waar meer water in zit)
Top 10 ongezonde caloriebommen
1. patatje kapsalon: 1800 cal. (*)
2. grote diepvriespizza: 1000 cal.
3. Big Mc Tasty en soortgelijke: ca. 800 cal.
4. patat met mayonaise: 550 cal ( met ketchup: 490 cal.)
5. chips,. kroepoek 100 gram: ca. 500 cal.
6. een broodje shoarma: 490 cal.
7. milkshake medium: 490 cal.
8. een saucijzen broodje: 310 cal.
9. een ham/kaas croissant: 260 cal.
10.een kroket: 150 cal.
(*) patat, shoarmavlees, gesmolten kaas, tomaat, sla, knoflooksaus.
Zelf calorieën checken?
Snel calorieën tellen? Ontdek het via de caloriechecker op de website van het Voedingscentrum.
Meer praktische tips over gezonde voeding en een gezonde(re) leefstijl download je gratis in het e-book De 12 basics voor een gezonder leven (62 pag.) via www.gezondeleefstijlcoach
Over de auteur
De schrijfster van dit artikel Rosaline Ratering McDonald (Arnhem, 1962) is de oprichtster van opleidingsinstituut Gezond & Weldoen voor christen leefstijlcoaches. Zij is onder meer gediplomeerd voedingsdeskundige, docent leefstijl coaching, KABIZ geregistreerd Stoppen Met Roken Coach en grondlegster van Leefstijlplan natuurlijk in balans (www.leefstijlplannatuurlijkinbalans.nl). Ze is voorzitter van Stichting Gratis Gezond (www.stichtinggratisgezond.nl). Samen met andere leefstijlprofessionals zet zij zich in voor een gezondere en meer rechtvaardige samenleving.