Alcohol is niet gezond. En zal het nooit worden ook.

Alcohol is een verdovend middel dat, net als roken, feitelijk niet past bij een gezonde leefstijl. Alcohol bevat geen voedings- of bouwstoffen en het is een dikmaker. Waarom dan tóch alcohol? Een glaasje per dag kan toch geen kwaad? Of toch wel? Zestig procent van de Nederlanders drinkt teveel alcohol. Leefstijlcoach Rosaline Ratering McDonald van opleidingsinstituut Gezond & Weldoen zet een paar bekende en minder bekende medische, geschiedkundige en bijbelse feiten over alcohol op een rij. `De teddybeer van volwassenen doet zich beter voor dan hij is.`

Eén van mijn favoriete boeken (ik heb er ongeveer 350) is The Quotable Winston Churchill, a collection of wit and wisdom. Het is een miniboek, met een afmeting van amper 8 bij 5 cm, vol memorabele one- or two liners van de man die Tweede Wereldoorlog een beslissende wending in ons voordeel gaf. De bekroonde film Darkest Hour gaat daarover. Het boekje was een cadeautje van mijn man aan mij, toen we in zijn geboorteplaats Hull de plaatselijke bookshop Waterstones bezochten. Sir Winston Churchill (1874-1965) zei: als je écht een punt wilt maken, moet je te werk gaan met de subtiliteit van een heipaal. Zeg luid en duidelijk waar het op staat. ‘Hit the point hard.’ Zeg het daarna nóg eens luid en duidelijk. ‘Hit the point hard again.’ En dan geef je er nóg keer een klap op. ‘And a third time.’ Zijn punt: sommige onderwerpen zijn zó belangrijk dat je er niet omheen moet draaien. Of alcohol kwaad kan, is zo’n punt. Dus bij deze luid en duidelijk: alcohol is niet gezond, was nooit gezond en zal nooit gezond worden.

Dat Churchill de geschiedenis beslissend in ons voordeel wist te beïnvloeden, ondanks het feit dat hij alcoholist was, zegt veel over de waarde van zijn karakter en zijn hart. Zijn 'darkest hour' was ook zijn 'finest hour.' The greatest lesson in life is to know that even fools are right sometimes, schijnt hij gezegd te hebben, zo lees ik in The Quotable. Zelfs alcoholisten kunnen de wereldgeschiedenis positief beïnvloeden. Het komt niet vaak voor, maar toch. Hulde aan Churchill posthuum.

Hardhorend of willen we niet horen

Terug naar de kern van het thema. Alcohol is dus niet gezond. Zijn we hardhorend of willen we het niet horen? Dat laatste ligt meer voor de hand. Het drinken van alcohol dateert immers al van duízenden jaren voor Christus. Het zit onderhand in de genen.

Alcohol heeft - al duizenden jaren - negatieve en enkele vermeende positieve effecten. En die positieve effecten, daar houden we ons aan vast. Niet wetende of niet willen wetende dat de prijs ervan erg hoog is.

Positieve effecten

Positieve effecten van alcohol zijn o.a.

1. het vergroot de feestvreugde als we samenkomen

2. het helpt om makkelijker contact te maken. Remmingen die als lastig worden ervaren vallen weg.

3. het helpt voor een tijdje nare gevoelens te dempen die we niet willen voelen.

4. En vooral deze: wijn (vooral rode) geeft bescherming op hart- en vaarziekten.

Negatieve effecten

Voor de eerste drie punten geldt: ik kan er weinig tegenin brengen. Maar punt 4, dat wijn bescherming geeft tegen hart-en vaatziekten, is op z’n minst discutabel, ook al is het ooit wel ‘wetenschappelijk aangetoond’.

Zoals vaker het geval is met wetenschappelijke inzichten: ze veranderen. En dat is maar goed ook, in dit geval. Inmiddels is namelijk (ook wetenschappelijk) bewezen dat alcohol helemáál niet gezond is. Ook niet als het gaat om maar één glaasje per dag.

Alcohol is en blijft een hard drug.

Alcohol is en blijft kankerverwekkend.

Alcohol is en blijft potentieel verslavend.

Alcohol is en blijft alles behálve gezond.

Dat wijn bescherming geeft tegen hart-en vaatziekten, is op z’n minst discutabel.

Negatieve effecten van alcohol zijn er bijgevolg dus ook. Hier komen er een paar.

1. Bij de afbraak van alcohol in het lichaam ontstaat het zeer giftige asceet aldehyde. Als er alcohol in het lichaam komt, laat de lever ál het andere belangrijke werk (stofwisseling, reiniging e.d.) uit handen vallen. Alles. Vergelijkbaar met een huis dat in brand staat en de brandweer per direct in actie moet komen om levens te redden. Als er weinig alcohol in het spel is (een beetje rook, een beetje vuur…) gaat het meestal nog wel goed. Maar als er te lang en teveel alcohol binnenkomt, dan kan de ‘lever-brandweer’ het werk niet aan. Dan gaat er van alles mis, blijven giftige stoffen te lang onafgebroken in het bloed en in het lichaamsvocht aanwezig. Dan ben je jezelf aan het vergiftigen. Alcohol bevat geen voedings- en bouwstoffen, alleen lage calorieën.

2. Alcohol kan je verslaafd maken. Dan ben je je vrijheid kwijt.

3. Het dempt je gevoel en dat kan ertoe leiden dat je niet nadenkt of niet kan/wil nadenken over onderliggende problemen in je leven. Die problemen blijven al dan niet sluimerend bestaan en de manier waarop je ermee omgaat verandert ook niet.

4. Je kunt de controle kwijtraken en dingen doen waar je achteraf veel spijt van hebt. Alcohol maakt meer kapot dan je lief is. Vraag maar aan alcoholisten die alles kwijt zijn. Aanrader (o.a.) LEF Magazine, met verhalen van ex-verslaafden die rock bottom gingen.

5. Het is een dikmaker.

Als je wilt afvallen maak je het jezelf heel moeilijk. Alcohol bevat geen voedingstoffen maar wel calorieën. We noemen het niet voor niets 'lege' calorieën. Omdat de lever voorrang geeft aan het afbreken van de giftige stof in alcohol, komt de spijsvertering op plan B te staan. Je eet vaak ook meer in combinatie met alcohol omdat remmingen wegvallen. Gewoon niet handig, dus.

Alcohol is en blijft een hard drug. Alcohol is en blijft kankerverwekkend. Alcohol is en blijft potentieel verslavend. Alcohol is en blijft alles behálve gezond.

Drink met mate... is meten met twee maten

Als alcohol vandaag de dag voor het eerst uitgevonden zou worden, zou het normaal gesproken niet op de markt worden toegelaten. Hard drugs zijn verboden, zowel om te kopen als om te verkopen. We meten met twee maten, want van andere hard drugs zeggen we ook niet: ‘met mate’. Gebruik cocaïne, geniet met mate... Stel je voor! 'Drink met mate' lijkt in dit verband op meten met twee maten.

Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Hoe dan ook. Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds zegt onomwonden “Drink geen alcohol. Alcohol drinken vergroot de kans op kanker. Het maakt ook niet uit of je wijn, bier of bijvoorbeeld whisky drinkt. Het gaat om de alcohol (ethanol) zelf die schadelijk is.”

Gezondheidsraad

De Gezondheidsraad zegt bij monde van het Voedingscentrum: “Nee, alcohol is niet gezond. Eventuele voordelen van alcohol wegen niet op tegen de nadelen voor de gezondheid. Een glas alcohol per dag kan het risico op bepaalde ziektes, zoals borstkanker, vergroten. Het advies is daarom om geen alcohol te drinken of in elk geval niet meer dan 1 glas per dag. Dit advies is hetzelfde voor mannen en vrouwen".

Verslavingsarts GGZ De Hoop

Hoe zit het nou preciés met dat ene glaasje rode wijn? Dat was een paar jaar geleden toch nog gezond? Bepaalde onderzoeken laten inderdaad zien dat matig alcoholgebruik (maximaal 1,5 glas per dag) het risico op sommige chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2 verlaagt. Verslavingsarts Sjacco van Iwaarden van GGZ De Hoop zet er echter vraagtekens bij. "Die positieve effecten worden vooral toegeschreven aan de anti-oxidanten in de flavonoïden in rode wijn, die schadelijke vrije radicalen uitschakelen waardoor er een lager risico zou zijn op hart en vaataandoeningen. Dat effect is marginaal en omstreden. Tevens blijkt namelijk dat één glas alcohol per dag voor de andere organen, zoals de lever, juist een hóger risico op aandoeningen geeft. Vandaar dat het advies: max 2 eenheden per dag voor mannen en max 1 eenheid per dag voor vrouwen steeds meer los gelaten wordt en het advies is: géén alcohol.”

De lever van de gemiddelde westerling heeft het - ook zónder alcohol – al zwaar genoeg te verduren...

Gezonde leefstijl geeft beter effect

De Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) adviseert: geen alcohol, maar indien toch dan maximaal 1 glas alcohol per dag, zowel voor mannen als voor vrouwen en minimaal een paar dagen per week géén alcohol om gewenning te voorkomen. De WHO vertrouwt daarbij dan op de normale, reinigende capaciteit van de lever.

Hier zit echter een ‘bottle neck’, om maar eens in de terminologie van de fles te blijven. De lever van de gemiddelde westerling heeft het - ook zónder alcohol – al zwaar genoeg te verduren! Te veel vet, teveel zout en teveel suiker eisen hoge tol. Artsen waarschuwen tegen de gevolgen van het eten van industrieel bewerkte voeding omdat dit welvaartziekten zoals kanker en

en diabetes in de hand werkt. Wereldwijd sterven er jaarlijks tientallen miljoenen (!) mensen aan de gevolgen van welvaartziekten. Artsen zeggen dat de voedingsmiddelenindustrie medeverantwoordelijk is voor die miljoenen doden per jaar (bron: The Lancet, 2012). Voor wie wil: de bijbelse verdieping laat zien wat erachter zit: 'Gezond leven als christen, waarom zou je?!'

Hallo beleidsmakers, is er iemand wakker? Er is werk aan de winkel op het gebied niet-vrijblijvende regelgeving!

Hallo beleidsmakers, is er iemand wakker? Er is werk aan de winkel op het gebied niet-vrijblijvende regelgeving!

Hallo beleidsmakers, is er iemand wakker? Er is werk aan de winkel op het gebied niet-vrijblijvende regelgeving!

Anyway, zou mijn Engelse schoonmoeder nu zeggen... De vermeende positieve effecten van een glas rode wijn kun je je beter toe-eigenen met een gezonde levensstijl. Een gezonde leefstijl verlaagt niet alleen de kans op hart- en vaatziekten maar helpt ook kanker voorkomen. Er is maar weinig wat kan concurreren met de positieve effecten van een gezonde leefstijl.

Omdat dit ook zo'n 'hei-paal' punt is heb ik een e-book geschreven over gezond leven, met de samenvatting van 35 jaar kennis en ervaring op het gebied van gezond leven en coaching. De 12 basics voor een gezonder leven kun je downloaden via: www.gezondeleefstijlcoach.nl Kosteloos, omdat gezondheid van en voor ons allemaal is. 'Afrekenen met verslavingen voordat verslavingen met jou afrekenen,' is één van de 12 basics.

De 12 basics voor een gezonder leven kun je downloaden via: www.gezondeleefstijlcoach.nl Kosteloos, omdat gezondheid van en voor ons allemaal is. 'Afrekenen met verslavingen voordat verslavingen met jou afrekenen,' is één van de 12 basics.

Kinderen en alcohol

Kinderen onder de 18 jaar mogen geen alcohol drinken. Maar wie controleert dat, wie voelt zich verantwoordelijk voor hun welzijn? Hun hersenen zijn nog in ontwikkeling (tot het 23e levensjaar trouwens). Op scans is te zien dat alcohol de ontwikkeling van hun hersenen belemmert. Ouders die hun kinderen toestaan alcohol te drinken, staan feitelijk toe dat de hersenen van hun kinderen zich minder goed ontwikkelen.

Bijzonder

Nog even terug naar die lever. Hoe bijzonder is het dat die zichzelf kan herstellen (‘regeneren’). Haal een stuk weg van gezonde lever en hij groeit gewoon weer aan. Wauw. De lever is het enige orgaan dat dat kan. Wat een goedheid van de Schepper, om eigenwijze mensen hiermee te zegenen. We zijn wel zelf verantwoordelijk om de lever hierbij te helpen, met een gezonde leefstijl, zonder alcohol. Voetbal icoon George Best is een tragisch voorbeeld van wat gebeurt als we volharden in verslaving. Hij was niet de enige die een nieuwe kans kreeg met een levertransplantatie en zichzelf vervolgens alsnog het graf in dronk. Het is zo triest als mensen door een verslaving hun doel missen. Dat is 'zonde' en wat 'zonde' doet met mensen. Je mist je doel.

De Bijbel verbiedt niet het drinken van alcohol. Sterker nog, het eerste wonder dat de Here Jezus op aarde in het openbaar verrichtte was dat Hij water in zéér goede wijn veranderde tijdens de bruiloft te Kana. Geweldig, wát een feest!

Bijbel en alcohol

Het is interessant om te onderzoeken is wat de Bijbel over alcohol zegt. De Bijbel verbiedt niet het drinken van alcohol. Sterker nog, het eerste wonder dat de Here Jezus op aarde in het openbaar verrichtte was dat hij water in zéér goede wijn veranderde tijdens de bruiloft te Kana. Geweldig, wát een feest.

Maar er staat méér in Bijbel over alcohol en alcoholgebruik. We moeten bereid zijn om de hele waarheid onder ogen te zien en niet alleen het deel van de waarheid dat we graag willen horen. Alles wat God tegen ons zegt is immers bedoeld voor ons welzijn. God spreekt ons aan op ons gezond (niet benevelde) verstand en op maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef. 'Als jullie dan zo nodig alcohol moeten drinken', lijkt er tussen de regels te staan, 'houd dan op z'n minst de volgende uitgangspunten in de gaten.

'Als jullie dan zo nodig alcohol moeten drinken', lijkt er tussen de regels te staan, 'houd dan op z'n minst de volgende uitgangspunten in de gaten.'

‘Een weinig wijn…’

In 1 Timotheüs 5:23 geeft de apostel Paulus (of een van zijn leerlingen) het advies om voortaan niet (alleen) water te drinken, maar ‘gebruik een weinig wijn voor uw maag en voor uw gedurige ongesteldheden.’ Hij zegt nadrukkelijk ‘een weinig’, want dronkenschap en daaruit voortkomende losbandigheid keurt de Bijbel af.

Sjacco van Iwaarden: “Dat klopt, maar daarbij is het wel goed om je te realiseren dat de wijn in de Bijbel in het algemeen een veel lager alcoholpercentage had dan in onze tijd en dat het risico op bacteriële , gastro-intestinale infecties veel groter was in die tijd als je wáter dronk in plaats van wijn. Er waren toen nog geen waterzuiveringsinstallaties zoals tegenwoordig. Alcohol dood bacteriën, dus ik zou het advies van Paulus dan ook vooral in dat licht willen plaatsen."

Keuzevrijheid

In de Bijbel kunnen we lezen over de keuzevrijheid van de mens. God geeft regels en richtlijnen. Deze bieden ons een gezond kader waarbinnen we kunnen leven. De Bijbel noemt een aantal leefregels die betrekking hebben op het gebruik van alcohol. Zo worden we tot het volgende opgeroepen:

· Laat u niet onder de macht van iets brengen (1 Korinthe 6 vers 12).

· U dient uw alcoholgebruik onder controle te houden en ervoor te zorgen dat u niet verslaafd raakt aan alcohol.

'Bedrinkt u niet aan wijn, waarin bandeloosheid is, maar wordt vervuld met de Geest.' (Efeze 5: 18, NBG’51).

· Zorg goed voor uw lichaam omdat het een tempel is van de Heilige Geest (1 Korinthe 6 : 19). Het is verkeerd om zodanig alcohol te drinken, dat het schadelijk is voor uw lichaam.

Rekening houden met anderen

Houd, wat eten en drinken betreft, rekening met de gevoeligheden van de mensen met wie u samen bent (Romeinen 14 : 21). Als u merkt dat één van de mensen met wie u samen bent geen maat kan houden met alcohol, is het wenselijk deze persoon te helpen om niet te veel te drinken. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door zelf geen, of in zeer beperkte mate, alcohol te drinken in zijn of haar bijzijn. Ook zou u geen alcohol moeten drinken wanneer u samen bent met mensen die het gebruik van alcohol afwijzen. Daarnaast is het goed om als ouder/opvoeder bewust te zijn van de voorbeeldfunctie die u heeft naar uw kinderen toe.

Desastreuze gevolgen

Er staan vele geschiedenissen in de Bijbel waaruit blijkt dat overmatig alcoholgebruik desastreuze gevolgen kan hebben. Zo lag Noach naakt in zijn tent (Genesis 9), maakte een dronken Lot zijn dochters zwanger (Genesis 19) en moest koning Belsazar zijn dronken bui met de dood bekopen (Daniël 5).

Waarschuwingen tegen dronkenschap

De Bijbel waarschuwt nadrukkelijk voor dronkenschap.

· Wijn is een spotter, sterke drank een onruststoker, niemand die daardoor gaat zwalken, is wijs. Spreuken 20 : 1, (NBG’51): Jij, mijn zoon, luister, en word wijs, richt je hart op de weg van de Heere. Verkeer niet met hen die zich dronken drinken aan wijn, of onder hen die zich te buiten gaan aan vlees. Want een dronkaard en wie zich te buiten gaat, zullen arm worden, en een roes doet verscheurde kleren dragen.

· Spreuken 23 : 19 -21 21 (HSV) Bij wie is ach, bij wie is wee? Bij wie is geruzie? Bij wie geklaag? Bij wie zijn er wonden zonder oorzaak? Bij wie wazige ogen? Bij hen die lang doorgaan bij de wijn, bij hen die komen om gemengde drank te proeven. Kijk niet naar de wijn, wanneer hij rood kleurt, als hij fonkelt in de beker, al glijdt hij gemakkelijk naar binnen. Uiteindelijk bijt hij als een slang, spuwt hij gif als een adder. Spreuken 23: 29-32 (HSV).

· Het is maar al te waar wat er in Spreuken 23 (NBV) staat: Laat je niet verleiden door de glans van wijn, wanneer hij fonkelt in de beker. Hij glijdt makkelijk over de tong, maar later bijt hij als een slang, spuit hij gif als een adder. Dan zie je vreemde dingen en begin je wartaal uit te slaan.

Kort en goed

Kort en goed: 'de teddybeer van volwassenen' doet zich graag beter voor dan hij is. Waar staat het op?

Samengevat voor de praktijk van alledag komt het neer op het volgende.

· Vanuit het oogpunt van de gezondheid is zero alcohol drinken altijd de beste keus.

· De Bijbel spoort ons aan weloverwogen en verstandig om te gaan met het drinken van alcohol.

· Als u toch alcohol wilt drinken, doe dat alleen bij bijzondere gelegenheden en in ieder geval met mate.

· ‘Met mate’ alcohol drinken is maximaal 1 glas per dag per keer en niet dagelijks. Ieder extra glas is ronduit schadelijk voor de gezondheid. Vermijd altijd ‘binge drinken’. Dus ook het weekend een extra biertje drinken omdat het weekend is, is schadelijk voor de gezondheid

· Alcohol is een dikmaker. Dat is geen fabel maar een feit. Als u op een gezonde manier wilt afvallen, kies van voor een gezonde leefstijl met gezonde voeding, voldoende beweging, gezonde vormen van ontspanning en drink geen alcohol.

Aanrader

Aanrader: www.ontwijnen.nl met detox-coach Jacqueline van Lieshout. Zij viel op een natuurlijke manier bijna 20 kilo af door te stoppen met het drinken van 'gezellige wijntjes' en beschrijft in haar boeken, blogs en youtube filmpjes vooral de voordelen van een leven zonder alcohol. ´Geen gemis maar toegevoegde waarde.´

Drinkt u te veel alcohol?

Kijk op: doe de test op thuisarts.nl

Hulp nodig?

Neem contact op met uw huisarts.

Tip: De Hoop Online kent geen wachttijden (verwijzing huisarts nodig).

Over de auteur

De schrijfster van dit artikel Rosaline Ratering Mconald (Arnhem, 1962) is de oprichtster van opleidingsinstituut Gezond & Weldoen voor christen leefstijlcoaches. Zij is onder meer gediplomeerd voedingsdeskundige, docent leefstijl coaching, KABIZ geregistreerd Stoppen Met Roken Coach en grondlegster van Leefstijlplan natuurlijk in balans (www.leefstijlplannatuurlijkinbalans.nl).

Ze is voorzitter van Stichting Gratis Gezond (www.stichtinggratisgezond.nl). Samen met andere leefstijlprofessionals zet zij zich in voor een gezondere en meer rechtvaardige samenleving. Haar e-book De 12 basics voor een gezonder leven (62 pag.) kun je hier gratis downloaden.